Savaş Döneminde Üretilen Propaganda Afişlerinde Görsel Retoriğin İdeolojik Göstergeleri
Özet Görüntüleme: 6
/ 
PDF İndirme: 1
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.17903513Anahtar Kelimeler:
Propaganda Afişi, Görsel Retorik, Göstergebilim, İdeoloji, Grafik Tasarım, Görsel İletişimÖzet
Bu çalışma, savaş dönemlerinde üretilen propaganda afişlerinin biçimsel, anlamsal ve ideolojik düzeylerde nasıl kurgulandığını ve bu yapılar aracılığıyla hangi ideolojik anlamların üretildiğini incelemektedir. Araştırma nitel yöntem yaklaşımına dayanmaktadır. Betimsel çözümleme ve göstergebilimsel analiz birlikte kullanılmış ve sekiz tarihsel afiş örneği Roland Barthes’ın iki düzeyli göstergebilim modeli ile görsel retorik kuramı çerçevesinde değerlendirilmiştir. Bulgular, propaganda afişlerinin yalnızca bilgilendirici iletişim araçları değil aynı zamanda politik söylemin görsel olarak inşa edildiği güçlü ideolojik metinler olduğunu göstermektedir. Afişlerde kullanılan renk, tipografi, kompozisyon ve figür gibi biçimsel ögeler izleyicinin duygusal ve bilişsel süreçlerini yönlendiren retorik stratejiler olarak işlev görmektedir. Tarihsel bağlamda savaş dönemlerinde geliştirilen bu görsel retorik stratejiler günümüz grafik tasarımında ikna edici görsel iletişim biçimlerinin temelini oluşturmuştur. Çalışma, propaganda afişlerinin tarihsel bağlam ile estetik düzen arasında kurduğu ilişkiyi ortaya koyarak görsel iletişim araştırmalarında biçimsel ve ideolojik çözümlemelerin bütüncül biçimde ele alınabileceğini göstermektedir.
Referanslar
Althusser, L. (1971). Lenin and philosophy and other essays. Monthly Review Press.
Aristotle. (2007). On rhetoric: A theory of civic discourse (G. A. Kennedy, Trans.). Oxford University Press.
Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: Nitel bir araştırma nasıl yapılır?. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388.
Barnard, M. (2005). Graphic design as communication. Routledge.
Barnicoat, J. (1972). Posters: A concise history. Thames and Hudson.
Barthes, R. (1972). Mythologies. Paris: Éditions du Seuil.
Barthes, R. (1977). Image, music, text. Hill and Wang.
Bingöl, S. (2024). Roland Barthes’ta mit ve burjuva ideolojisi. Kilikya Felsefe Dergisi, 1(1), 33–49.
https://dergipark.org.tr/tr/pub/kilikya/issue/84312/1389117
Çakı, C. (2018). Birinci Dünya Savaşı’nda Propaganda Amaçlı Kullanılan Posterlerin Korku Çekiciliği Bağlamında İncelenmesi: Büyük Britanya Örneği. Atatürk İletişim Dergisi(15), 111-136. https://doi.org/10.32952/atauniiletisim.404361
Davis, M., & Hunt, J. (2017). Visual Communication Design: An Introduction to Design Concepts in Everyday Experience. Bloomsbury Publishing.
Ekiz Kaya, M. (2024). Görsel retorik stratejilerinin afiş tasarımlarındaki etkisi. International Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 10(2), 115–132. https://doi.org/10.5281/zenodo.14 249898
Foss, S. K. (2005). Theory of visual rhetoric. In K. Smith, S. Moriarty, G. Barbatsis & K. Kenney (Eds.), Handbook of Visual Communication: Theory, Methods, and Media (pp. 141-152). Routledge.
Frascara, J. (2004). Communication Design: Principles, Methods, and Practice. Allworth Press.
Güçer, D. (2024). Millî Mücadele döneminde Türk - İngiliz propaganda çalışmaları. Savunma ve Güvenlik Araştırmaları Dergisi, 1(1), 21–48. https://dergipark.org.tr/tr/pub/saga/issue/83723/1418755
Hill, C. A., & Helmers, M. (Eds.). (2012). Defining visual rhetorics. Routledge.
Jowett, G. S., & O’Donnell, V. (2018). Propaganda & persuasion (7th ed.). SAGE Publications.
Meggs, P. B., & Purvis, A. W. (2016). Meggs’ History of Graphic Design (6th ed.). Wiley.
Messaris, P. (1997). Visual persuasion: The role of images in advertising. SAGE Publications.
Welch, D. (Ed.). (2014). Propaganda, power and persuasion: From World War I to Wikileaks. I.B. Tauris.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 PEARSON JOURNAL
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
