Kurtuluş Savaşı Temalı Film Afişlerinde Görsel Anlatının Biçimsel Çözümlemesi

Özet

Kurtuluş Savaşı temalı film afişleri, tarihî ve kültürel açıdan önemli bir görsel iletişim aracıdır; bu afişler, dönemin ruhunu yansıtmakla beraber milli mücadeleye ilişkin duygu ve değerleri seyirciye aktarmaktadır. Çalışmada, 1932-1959 yılları arasında seçilen altı adet film afişi, nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi yöntemiyle incelenmiştir. Araştırmanın amacı, afişlerin dönemin görsel kültüründe oluşturduğu anlatıyı ortaya koymak ve tasarımsal ölçütler bağlamında ortak biçimsel stratejileri belirlemektir. Her afiş, okuma yönü, ima, zıtlık, bakış hizası, üçte birlik bölme, boşluk kullanımı, eylem çağrısı, akış önem sırası ve algılanabilirlik olmak üzere dokuz ölçütle değerlendirilmiş ve sonuçlar tabloyla karşılaştırılmıştır. Bu yaklaşım, bulguların sistematik ve tarihsel bağlamda yorumlanmasını sağlamıştır. Sonuçlar, üçte birlik bölme kuralı, güçlü kontrast kullanımı ve yönlendirici bakış hizalarının ulusal kimlik vurgusunu güçlendiren temel biçimsel stratejiler olduğunu göstermiştir. Kahramanlık retoriği ve kolektif hafızayı destekleyen simgelerle (ay yıldız, kalpak, asker silüeti) bütünleşen bu unsurlar, dönemin atmosferini yansıtmaktadır. Tipografi, renk paleti ve ölçek zıtlıkları, görsel gerilimi artırarak millî mücadele söyleminin ideolojik aktarımını sağlamıştır. Bu bağlamda afişlerin, ideolojik ve duygusal düzeyde etkili iletişim araçları olarak işlev gördüğü sonucuna ulaşılmıştır.