Okul Öncesi Çocuklarda Öz Düzenleme Becerileri: İçsel Motivasyonu Destekleyici Eğitim Programının Etkisi
Özet Görüntüleme: 560
/ 
PDF İndirme: 203
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.8142831Anahtar Kelimeler:
Okul Öncesi, Çocuk, İçsel Motivasyon, Öz DüzenlemeÖzet
Araştırma İçsel Motivasyonu Destekleyici Eğitim Programı’nın okul öncesi dönem çocuklarının öz düzenleme becerileri üzerine etkisini incelemek amacıyla planlanmıştır. Araştırmanın örneklemi basit tesadüfi örnekleme yöntemi kullanılarak seçilmiş; Erzurum il merkezinde MEB’e bağlı ilkokulların anasınıflarına devam eden 48-72 aylık 11 kontrol 11 deney grubu olmak üzere 22 çocuktan oluşmaktadır. Araştırma nitel ve nicel verilerin birlikte kullanıldığı karma desende gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın nicel boyutunda ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel desen; nitel boyutunda ise durum çalışması kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama araçları olarak Öz Düzenleme Becerileri Ölçeği (Öğretmen Formu) ve Okul Öncesi Öz Düzenleme Ölçeği (Çocuk Formu) ve Öğretmen Görüşme Formu kullanılmıştır. Program araştırmacılar tarafından özgün hazırlanmıştır. Program hazırlanırken içsel motivasyonu destekleyici felsefesi ön plana çıkan Montessori, High Scope ve Waldorf gibi okul öncesi program yaklaşımlarının felsefesi; motivasyon kuramcılarının içsel motivasyona ilişkin görüşleri dikkate alınmıştır. Program motivasyonu desteklemede önemli görülen Dikkat ve Problem Çözme, Benlik Algısı ve İlişkili Olma, Bağımsızlık ve Öz Disiplin ve Duygu Düzenleme gibi temalardan oluşmaktadır. Her bir etkinlik planı bütünleştirilmiş 3 etkinlikten oluşacak şekilde toplam 24 etkinlik planı hazırlanmış ve program uygulamaya hazır hale getirilmiştir. İçsel Motivasyonu Destekleyici Eğitim Programı haftada 5 gün ve 5 hafta süreyle deney grubuna uygulanmıştır. Kontrol grubuna 2013 Okul Öncesi Eğitim Programı etkinlikleri dışında herhangi bir uygulama yapılmamıştır.
Araştırmanın nicel kısmında, deney grubunda uygulanan İçsel Motivasyonu Destekleyici Eğitim Programının çocukların öz düzenleme becerileri üzerine anlamlı katkı sağladığı saptanmıştır. Araştırmanın nitel kısmında da, deney grubu öğretmeni ile yapılan görüşmede öğretmen, uygulanan programda yer alan etkinlikler, kullanılan yöntem ve teknikler sayesinde programın okul öncesi dönem çocuklarının duygu düzenleme becerilerine, problem çözme, sosyal duygusal gelişimlerine, etkili iletişim kurma becerilerine ve öz düzenleme becerilerine önemli katkılar sağladığına ilişkin görüş bildirmiştir. Araştırma, pozitif eğitim ortamları oluşturmada ayrıcalıklı yere sahip olan, sosyal duygusal temelli programlara alternatif sunma açısından alana önemli katkı sunmuştur.
Referanslar
Aktan, S. (2012). Öğrencilerin akademik başarısı, öz düzenleme becerisi, motivasyonu ve öğretmenlerin öğretim stilleri arasındaki ilişki. Doktora Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
Aras, S. (2015). Promoting self-regulation in early years: Tools of the mind. Journal of Education and Future, 8, 15-25.
Aydın, F. ve Ulutaş, İ. (2017). Okul öncesi çocuklarda öz düzenleme becerilerinin gelişimi. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (ASED), 1(2), 36-45.
Aygener, B. (2020). Dijital eğitimin dezavantajlı çocukları: Öz düzenleme becerisi edinememişler. 23. 06. 2021 tarihinde https://arsizsanat.com/dijital-egitimin-dezavantajli-cocuklari-ozduzenleme-becerisi-edinememisler/sayfasından erişilmiştir.
Bayındır, D. ve Ural, O. (2016). Development of the self-regulation skills scale. International Online Journal of Educational Sciences, 8(4), 119-132.
Berhenke, A. L. (2013). Motivation, self-regulation, and learning in preschool. Doctoral Thesis. University of Michigan, America.
Blair, C. & Razza, R. P. (2007). Relating effortful control, executive function, and false belief understanding to emerging math and literacy ability in kindergarten. Child Development, 78, 647–663. doi:10.1111/j.1467-8624.2007.01019.
Boekaerts, M. & Corno, L. (2005). Self-Regulation in the classroom: A perspective on assessment and ıntervention. Applied Psychology: An International Review, 54(2), 199-231.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem.
Calkins, S. D. & Fox, N. A. (2002). Self regulatory processes in early personality development: A multilevel approach to thr study of childhood social withdrawal and aggression. Development and Psychopathology, 14, 477-498.
Carolina, M., Lucia, R. ve Rossana, D. B. (2014). What makes a good student? How emotions, self-regulated learning, and motivation contribute to academic achievement. American Psychological Association, 106(1), 121–131.
Creswell, W. (2017). Karma yöntem araştırmalarına giriş. (M. Sözbilir, Çev.). Ankara: Pegem.
Çatalbaş, A. (2016). Hayat bilgisi dersi için hazırlanan öz düzenlemeli öğrenme modeli destekli etkinliklerin öğrencilerin öğrenme ve çalışma sorumluluğuna etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Bartın Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bartın.
Daniela, P. (2015). The relationship between self-regulation, motivation and performance at secondary school students. Procedia- Social and Behavioral Sciences, 191, 2549 – 2553.
Davey, L. (1990). The application of case study evaluations. Elementary Educatıon Online, 8(2), 1-3.
Davico, C., Ghiggia, A., Marcotulli, M. D., Ricci, F., Amianto, F. & Vitiello, B. (2020). Psychological impact of the COVID-19 pandemic on adults and their children in Italy. 15.08.2021 tarihinde https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3576933 sayfasından erişilmştir.
Ezmeci, F. (2019). Okul öncesi Öz-düzenleme Programı’nın çocukların öz-düzenleme, problem davranışları ve sosyal becerilerine etkisi. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Fındık Tanrıbuyurdu, E. ve Güler Yıldız, T. (2014). Okul öncesi öz düzenleme ölçeği (OÖDÖ): Türkiye uyarlama çalışması. Eğitim ve Bilim, 39(176), 317-328.
Gerstner, G. M. (2017). Motivation: The value of developing intrinsic motivation in elementary school students in grades four through six. Degree Doctoral Thesis, School of Education Concordia University Irvine.
Howard, S. J., Vasseleu, E., Batterham, M. & Neilsen-Hewett, C. (2020). Everyday practices and activities to ımprove pre-school self-regulation: Cluster RCT Evaluation of the PRSIST program. Frontiers in Psychology, 11, 1-15.
Imran, N., Zeshan, M. & Pervaiz, Z. (2020). Mental health considerations for children & adolescents in COVID-19 Pandemic. Pakistan Journal of Medical Sciences, 36(COVID19-S4).
İleri, G. (2019). Okul öncesi dönem çocukların öz düzenleme becerileri ile akran zorbalığına maruz kalma düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler teknikler. Ankara: Nobel.
Keleş, S. (2014). Kültürel-Tarihsel kuram bağlamında hazırlanan eğitim programının 48-60 aylık çocukların öz-düzenleme gelişimi üzerine etkisinin incelenmesi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Kılıç, Ş. (2015). Çocuk ruh sağlığına etki eden faktörler: Anne babalık davranışları, kardeş ve akran ilişkileri, televizyon ve bilgisayar. A. Güngör Aytar (Ed.), Ruh sağlığı içinde (s. 10-60). Ankara: Hedef.
Koyuncu, K. (2016). Okul öncesi eğitimi öğretmen adaylarının akademik içsel motivasyonlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, On Sekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
Lee, J. A. (2014). The development of mastery motivation in young children. Doctoral Thesis, Michigan State University, United States.
Liman, B. (2017). Öz düzenleme beceri eğitimi programının altı yaş grubu çocukların öz düzenleme becerilerine, sosyal duygusal davranışlarına ve sosyal becerilerine etkisi. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Liman, B. ve Tepeli, K. (2017). Öz-düzenleme beceri eğitimi programının altı yaş grubu çocukların sosyal becerilerine etkisinin incelenmesi. II. Internatıonal Academıc Research Congress’de sunulmuş bildiri, Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi, Antalya.
Linnenbrink, E. A. & Pintrich, P. R. (2002). Achievement goal theory and affect: An asymmetrical bidirectional model. Educational Psychologist, 37(2), 69-78.
Mahmoodi, M. H., Kalantarib, B. & Ghaslanic, R. (2014). Self-regulated learning (SRL), motivation and language achievement of Iranian EFL learners. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 98, 1062 – 1068.
McClelland, M. M. & Tominey, S. L. (2011). Introduction to special issue on self-regulation in early childhood. Early Education and Development, 22(3), 355-359.
Moore, M. & Russ, S. W. (2008). Follow-up of a pretend play intervention: effects on play, creativity, and emotional processes in children. Creativity Research Journal, 20(4), 427-436.
Morey, R. (2017). A path to motivation: A mediated moderation analysis of the relationships between task contingent rewards, psychological ownership, and intrinsic motivation using path analysis. Doktoral Thesis, Long Island University.
Morgan, C. T. (1991). Psikolojiye giriş. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Psikoloji Bölümü.
Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma. (S. Turan, Çev.). Ankara: Nobel.
Ning, H. K. & Downing, K. (2012). Influence of student learning experience on academic performance: The mediator and moderator effects of self-regulation and motivation. British Educational Research Journal, 38(2), 219-237.
Özbey, S. (2018a). Okul öncesi dönem çocuklarında motivasyon ve öz düzenleme becerileri üzerine bir inceleme. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(65), 26-47.
Özbey, S. (2018b). Okul öncesi dönem çocuklarının ahlaki değer davranışları ile motivasyon düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(16), 1-15.
Özbey, S. ve Aktemur Gürler, S. (2019). Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden çocukların motivasyon düzeyleri ile sosyal becerileri ve problem davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. International Journal Of Turkish Literature Culture Education, 8, 587-602.
Palmer, J. M. (1993). Performans değerlendirmeleri, kişisel gelişim ve yönetim dizisi. İstanbul: Rota.
Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (M. Bütün ve S. B. Demir, Çev. Eds.). Ankara: Pegem Akademi.
Perry, N. E. & Drummond, L. (2002). Helping young students become self-regulated researchers and writers. The Reading Teacher, 56(3), 298-310.
Pintrich, P. R. & De Groot, E. V. (1990). Motivational and self-regulated learning components of classroom academic performance. Journal of Educational Psychology, 82(1), 33.
Posner, M. I. ve Rothbart, M. K. (2009). Toward a physical basis of attention and self-regulation. Pyhsics of Life Reviews, 6, 103-120.
Sabuncuoğlu, Z. ve Tüz, M. (2008). Örgütsel psikoloji. Bursa: Alfa Aktüel.
Schunk, D. H. (1996). Goal and self-evaluative influences during children's cognitive skill learning. American Educational Research Journal, 33(2), 359-382.
Sezgin, E. (2016). Çocukların davranışsal öz-düzenleme becerilerin oyun temelli eğitimin etkisinin incelenmesi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Sezgin, E. ve Demiriz, S. (2017). Effect of play-based educational programme on behavioral self-regulation skills of 48-60 month-old children. Early Child Development and Care, 189(7), 1100-1113. doi:10.1080/03004430.2017.1369972.
Shenton, A. K. (2004). Strategies for ensuring trustworthiness in qualitative research projects. Education for Information, 22(2), 63-75.
Steers, R. M. & Porter, L.W. (1975). Motivation and work behaviour. New York: McGraw-Hill.
Şepitci, M. (2018). Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 5-6 yaş çocukların öz düzenleme becerilerinin okul uyumu ile ilişkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Tarkoçin, S., Alagöz, N. & Boğa, E. (2020). Okul öncesi dönem çocuklarının pandemi sürecinde (COVID- 19) davranış değişiklikleri ve farkındalık düzeylerinin anne görüşlerine başvurularak incelenmesi. Turkish Studies, 15(6), 1017-1036. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.44338.
Viglas, M. & Perlman, M. (2017). Effects of a mindfulness-based program on young children’s self-regulation, prosocial behavior and hyperactivity. Journal of Child and Family Studies, 27, 1150-1161.
Walker, S., Fleer, M., Veresov, N. & Duhn, I. (2020). Enhancing executive function through imaginary play: A promising new practice principle. Australasian Journal of Early Childhood, 45(2), 114-126.
Yazıcı, O. (2019). Motivasyonu etkileyen iç ve dış faktörler üzerine bir çalışma. Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
Yıldız, F. N. (2019). Ergenlerde öz yeterlik, motivasyon, azim ve psikolojik dayanıklılığın iyi oluş ile ilişkisi: Bir model sınaması. Yüksek Lisans Tezi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Van.
Zimmerman, B. J. (2002). Becoming a self-regulated learner: An overview. Theory Into Practice, 41(2), 64-70.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 PEARSON JOURNAL
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
