Çocuklarda Tanrı Tasavvurunun Gelişimine Etki Eden Faktörler


Özet Görüntüleme: 416 / PDF İndirme: 125

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.8188644

Anahtar Kelimeler:

Tanrı Tasavvuru, Dini Gelişim, Çocuk, Birey, Aile, Çevre

Özet

Çalışmamızda kaynak tarama yöntemiyle Çocuklarda Tanrı tasavvurunun gelişmesine etki eden faktörler bazı kuramların konuya yaklaşımları ve bu alanda yapılmış araştırmalardan yararlanılarak ortaya konulmaya çalışılmıştır. Tanrı tasavvurunun oluşum sürecinde özellikle küçük yaşlardan itibaren anne baba ve çevre, önemli ölçüde etken faktör olarak karşımıza çıkmaktadır. Bireyin çocukluğunda ailesi ile girdiği ilişki ilerleyen yaşlarında öz saygı, kimlik oluşumu ve güvenli ilişki kurma gibi kişinin yaşamında ana unsur olan gelişimsel özellikleri kazanmasında önemlidir. Bunun yanında özellikle anne baba ile kurulan güven temelli ilişkiler ilerleyen yaşlarda Tanrı tasavvurunun olumlu veya olumsuz yönde şekillenmesine etki etmektedir. Çocuklukta öğretilen dini bilgilerin Tanrıyı tasavvur etmede katkısı yadsınamaz. Bu noktada özellikle ailenin yanında çevre faktörü de büyük önem arz etmektedir. Tanrı tasavvurunun da zihinsel bir süreç olması sebebiyle bireyin kendine özgü kişilik ve karakter yapısı ve bireysel faktörlerin etkisinin de büyük oranda önemli olduğunu ifade edebiliriz.

Referanslar

Albayrak, A. (1995), .Ergenlerin Dini Gelişiminde Sevgi ve Korku Motifinin Etkinliği, Uludağ: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. http://hdl.handle.net/11452/4844

Apaydın, H. (2001), Aile İçi İletişimin Çocuğun Dinsel Gelişimine Etkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 12, 319-337. https://dergipark.org.tr/tr/pub/omuifd/issue/20303/215548

Asar, Ç. (2021), Tanrı Tasavvuru ve Değerler, Ankara: Eski Yeni Yayınları.

Aydın, M. A. (1989), Aile, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul: TDV Yaynları. https://islamansiklopedisi. org.tr/aile

Ayten, A. (2006), Psikoloji ve Din, İstanbul: İz Yayıncılık.

Bilici, A. B. (2012), Çocukta Dini uygunun Teşekkülü, Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 14(1), 189-219.

http://isamveri.org/pdfdrg/D02042/2012_1/2012_1_BILICIAB.pdf

Budak, S. (2000), Psikoloji Sözlüğü, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.

Bulut, M. B. Yıldız, M. (2018), Tanrıya Bağlanma Biçimlerinin Beş Faktör Kişilik Özelliklerine Göre Yordanması, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 44(1), 79-98. https://dergipark. org.tr/en/pub/erusosbilder/issue/38479/418075

Canan, S. (2017), Değişen Beynim, İstanbul: Nefes Yayınları, 7. Basım.

Clark, W. H. (1981), Çocukluk Dönemi Dini, çev. Neda Armaner, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 24(01), 175-185.

https://dspace.ankara.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12575/49777/9755.pdf?sequence=1

Cüceloğlu, D. (2001), İçimizdeki Çocuk, İstanbul: Remzi Kitapevi.

Cüceloğlu, D. (2019), İnsan ve Davranışı, İstanbul: Remzi Kitabevi.

Düzgüner, S. (2008), .Dine Psikolojik Yaklaşımda Değişimin Dinamikleri, Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp

Forsyth, J. (2007), Psikolojik Din Kuramları, çev. Metin Güven, ed. Mustafa Ulu, Kayseri: Kimlik Yayınları.

Freud, S. (1997), Uygarlık, Din ve Toplum, çev. Selçuk Budak, Ankara: Öteki Yayınları.

Gander, M. J., Gardiner, H. W. (2007), Çocuk ve Ergen Gelişimi, çev. Ali Dönmez vd., Ankara: İmge Kitapevi Yayınları.

Güngör, H., Ogelman, H. G. (2022), Çocuk Gelişimi Ön Lisans Öğrencilerine Göre “Çocuk” Kavramı, Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 13(1), 581-599. https://dergipark.org.tr/tr/pub/baebd/issue/70550/901081

Hacıkeleşoğlu, H. (2020), Ebeveyn Tutumları ve KişiliK Özelliklerinin Tanrı Tasavvuru ile İlişkisi Üzerine Bir Araştırma, Erzurum: Atatürk Üniversitersi, Sosyal Bilimler Enstitütüsü, DoktoraTezi.

https://acikbilim.yok.gov.tr/bitstream/handle/20.500.12812/57533/yokAcikBilim_10173925.pdf?sequence=-1

Hayta, A. (2017), Bağlanma Kuramı ve Tanrı Tasavvuru İlişkisi Üzerine Bir Araştırma, Bursa: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp

Hayta, A. (2010), Nesne İlişkileri Kuramı ve Tanrı tasavvuru Üzerine Eleştirel Bir Değerlendirme, Değerler Eğitimi Dergisi 8(20), 39-77. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ded/issue/29180/312469

Hoffman, L. (2004), Cultural Constructs of the God Image and God Concept: Implications for Culture, Psychology, and Religion, Society for the Scientific Study of Religion, California: Vanguard University of Southern, 1-28.

https://www.researchgate.net/publication/242739798_Cultural_Constructs_of_the_God_Image_and_God_Concept_Implications_for_Culture_Psychology_and_Religion

Hökelekli, H. (1998), Çocuk Gelişimi ve Eğitimi, İstanbul: Ensar Neşriyat, Birinci Basım.

Hökelekli, H. (2016), Çocuk, Genç, Aile Psikolojisi ve Din, İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları, 2. Basım.

Hökelekli, H. (2013), .Din Psikolojisi, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 10. Basım.

Jung, C. G. (2009), .Anılar, Düşler, Düşünceler, çev. İris Kantemir, Can Yayınları.

Jung, C. G. (2006), Analitik Psikoloji, çev. Erol Güngör, İstanbul: Payel Yayınları.

Kaya, M. (2011), Tasavvur, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul: TDV Yayınları. https://islamansiklopedisi.org.tr/tasavvur

Kısa, C. (2013), Nesne İlişkileri Kuramı ve Tanrı Tasavvuru, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp

Mehmedoğlu, A. U., Aygün, A. (2006), James W. Fowler ve İnanç Gelişim Teorisi, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 6(1), 118-140. https://dergipark.org.tr/tr/pub/cuilah/issue/4170/55065

Mehmedoğlu, A. U. (2010), Tanrıyı Tasavvur Etmek, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.

Muratoğlu P. B. (2017), Kültür, Kolektif Bilinçdışı ve Semboller: Miyazaki ve ‘Ruhların Kaçışı’ Üzerine Bir İnceleme, Erciyes İletişim Dergisi 5/(1), 362-378. https://dergipark.org.tr/tr/pub/erciyesiletisim/issue/27688/291905

Oktay, M. (2021), Üniversite Gençliğinde Tanrı Tasavvurları ile Kişilik Özellikleri İlişkisi Üzerine Bir Araştırma, Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi https://acikerisim.sakarya.edu.tr/bitstream/handle/20.500.12619/96781/T09198.pdf?sequence=1

Onay, A. (2017), Batı’da Sosyal Çevre ve Din, Danimarka’da Müslüman Türk Toplumu, Değerler Eğitimi Dergisi 15(33), 139-176. https://dergipark.org.tr/en/pub/ded/issue/37195/430393

Öcal, M. (2004), Okulöncesi ve İlköğretim Çağı Çocuklarının Allah Tasavvurları Üzerine Bir Araştırma, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 13(2),59-80. https://acikerisim.uludag.edu.tr/handle/11452/14505

Öztürk, Büyükkazaz, E. (2019), Okul Öncesi Çocuk Gelişiminde Sanat Eğitiminin Yeri ve Önemi, Trabzon: Trabzon Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp

Sünbül, C. (2022), The reciprocal associations of nuclear family, extended family and the children's social competence in early childhood, İstanbul: Koç Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.

https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp

Sağlam, İ. (2009), Bazı Öğrenme Kuramları ve Din öğretimi, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 18(2), 251-266. https://dergipark.org.tr/tr/pub/uluifd/issue/13481/162839

Santrock, J. W. (2018), Yaşam Boyu Gelişim, çev. Galip Yüksel, Ankara: Nobel Yayınları 2018.

Sayar, K. - Tüzün, O. (2006), Bağlanma Kuramı ve Psikopatoloji, Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi 1(19), 24-39. https://arsiv.dusunenadamdergisi.org/ing/DergiPdf/DUSUNEN_ADAM_DERGISI_a06781127a0c4e75acecca9bff89ce7e.pdf

Şimşek, E. (2004), Çocukluk Dönemi Dini Gelişim Özellikleri ve Din Eğitimi, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 4(1), 207-220. https://dergipark.org.tr/tr/pub/daad/issue/4520/62206

Piaget, J. (1999), Çocukta Zihinsel Gelişim, çev. Hasan Portakal, İstanbul: Cem Yayınevi.

Tunçeli, H. İ., Zembat, R. (2017), Erken Çocukluk Döneminde Gelişimin Değerlendirilmesi ve Önemi, Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi 3(3), 01-12. https://dergipark.org.tr/en/pub/ekuad/issue/31101/337390

Ünver G. vd. (2006) (ed.), Dindarlığı Sosyo-Psikolojisi (Ergenlere Tanrı Tasavvuru), Adana: Karahan Kitapevi.

Wulf, D. M. (1997), Psychology of Religion (Classic and Contemporary) New York: John Wiley & Sons, Inc, Second Edition.

Winnicott, D. W. (2014), Başlangıç Noktamız Ev, çev. Nüket Diner, Nur Nirven, İstanbul: Pinhan Yayıncılık.

Yavuz, K. (2012), Çocukta Dini Duygu ve Düşüncenin Gelişimi, İstanbul: Boğaziçi Yayınları.

Yapıcı, A. (2016), Müslüman Türk Kültüründe İnanç Gelişimi (Bir Model Denemesi). Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 83-113. https://doi.org/10.21054/deuifd.282806

Yapıcı, A. (2004), Allah ve Kutsal Kavramlarının Çağrıştırdıkları Anlamlara Sosyo-Psikolojik Bir Bakış: Çukurova Üniversitesi Örneği, Değerler Eğitimi Dergisi, 2/7, 169-206. https://dergipark.org.tr/en/pub/ded/issue/36881/312466

Yıldız, M. (2007), Çocuklarda Tanrı Tasavvurunun Gelişimi, İzmir: İlahiyat Vakfı Yayınları.

İndir

Yayınlanmış

2023-07-27

Nasıl Atıf Yapılır

YILDIZ, E. N. (2023). Çocuklarda Tanrı Tasavvurunun Gelişimine Etki Eden Faktörler. PEARSON JOURNAL, 8(24), 399–411. https://doi.org/10.5281/zenodo.8188644

Sayı

Bölüm

Makaleler