İKLİM DEĞİŞİKLİĞİYLE MÜCADELEDE AB’NİN LİDERLİĞİ BAĞLAMINDA AB-ÇİN İLİŞKİLERİ: İŞBİRLİĞİ Mİ REKABET Mİ?

Özet

Günümüzde iklim değişikliğiyle mücadeleye küresel yönetişim gündeminin temel konularından biri haline gelmiştir. Çin ve AB, etkileşimlerinin büyük bir etkiye sahip olduğu küresel iklim yönetişimi ile uğraşan iki kilit oyuncudur. 1990’lardan bu yana iklim değişikliği konusunu gündemine almış olan AB, son yıllardaki girişimleriyle iklim değişikliğiyle mücadele alanında öncü olma durumuna gelmiştir. Özellikle 2019’da açıklanan Avrupa Yeşil Mutabakatı ile Avrupa’nın 2050 yılına kadar dünyanın ilk iklim-nötr kıtası haline getirme hedefini hayata geçiren AB’ye Çin devlet başkanı Xi Jinping, 2013'te iktidara geldiğinden beri Çin’in iklim değişikliği ile mücadele politikasıyla ilgili sıkı taahhütlerde bulunarak eşlik etmiştir. Eylül 2020’de BM Genel Kurulu’nda ise Xi Jinping yaptığı açıklamada Çin’in 2060 yılına kadar karbon-nötr bir ülke olacağını belirtmiştir. Dolayısıyla, AB, Çin'i de iklim değişikliğiyle mücadelede önemli bir aktör olarak görmektedir. Bu yüzden de AB, Çin ile iki tarafa da katkıda bulunacak küresel iklim değişikliği yönetişimi konusunda iş birliğine devam etmesi gerektiğini düşünmektedir. Bu çalışma, AB’nin bugüne kadar iklim değişikliğine yaklaşımını küresel normları şekillendirme ve çok taraflı iş birliğini artırma etrafında şekillendirdiğini göstermeyi ve Çin’i de bu noktada kendisine hem rakip hem de bir iş birlikçi olarak gördüğünü iddia etmektedir. AB’nin hem bu rekabeti kullanarak hem de iş birliği yaparak Çin’e iklim değişikliğiyle mücadele konusunda inisiyatif aldırması, kendisinin de iklim konusunda küresel bir aktör olmasına katkı sağlayabilir. Bu yüzdendir ki, AB ile Çin arasında iklim değişikliği konusunda hem rekabetten hem de iş birliğinden söz edilmesi yerinde olacaktır.